درمان وسواس شستشو
وسواس يك بيماري رواني است كه باعث ايجاد افكار يا احساسات ناخواسته مكرر يا تمايل به انجام كاري به صورت مكرر مي شود. در اين مقاله قصد داريم تا راهكارهايي درخصوص درمان وسواس شستشو كه يكي از انواع وسواس هاي فكري – عملي است، بپردازيم.
يك فكر وسواسي ممكن است اين باشد كه پس از لمس چيزي كه ممكن است كثيف باشد ، هفت بار دست خود را بشوييد. اگرچه ممكن است شما مايل به فكر كردن يا انجام اين كارها نباشيد اما احساس ناتواني در توقف آن داريد.
طبق تعريف درسنامه DSM V يا همان درسنامه تشخيصي و آماري اختلالات رواني، وسواس يك اختلال در سلامت ذهن و روان است كه تاثير زيادي روي روند زندگي افراد در سن و اقشار مختلف مي‌گذارد.
اختلال وسواس از دو قسمت ساخته شده: وسواس هاي فكري و اجبار هاي رفتاري اما طبق تحقيقات و معيارهاي جديد لازم نيست كه شما هم وسواس و هم اجبار را تجربه كنيد. بلكه حضور يكي از اين دو براي مبتلا بودن به اختلال وسواسي كافي است.
وسواس فكري
افكار وسواس گونه درواقع تصوير ذهني غير قابل قبول، تكراري و مزاحم هستند كه با مقاومت ذهني همراه اند، كنترل كردن اين گونه افكار دشوار است و باعث ايجاد پريشاني فرد مي شود. محتواي افكار وسواسي اغلب شامل موضوعات آزار دهنده، متناقض، در ارتباط با كثيفي، بيماري و آلودگي و … مي باشد.
درواقع وسواس يك فكر آزار دهنده است و شخص مي داند كه اين فكر مال خودش نيست و از بيرون وارد ذهنش شده است. شخصي كه دچار وسواس است، مي داند كه اين فكر به راحتي از ذهنش بيرون نمي رود و تا زماني كه اين فكر باشد، باعث اضطراب فرد مي شود.
ممكن است هرفردي محتواي فكري خاص خود را در وسواس هاي فكري اش داشته باشد. وسواس فكري اغلب منجر به وسواس عملي مي‌شود؛ به اين صورت كه انديشه و فكري وسواسي در ذهن فرد شكل مي‌گيرد و براي توقف كردن آن فكر و انديشه دست به عمل مي‌زند.
انواع وسواس فكري
شستشو گرها: از آلودگي مي‌ترسند. آنها معمولا دست‌هاي‌شان را به طور مكرر مي‌شويند.
وارسي كننده ها به طور مكرر: كارهايي را كه عدم اطمينان از انجام آنها مي‌تواند خطرآفرين يا آسيب‌زا باشد، چك مي‌كنند، مواردي از قبيل قفل كردن درها يا بستن شير اجاق گاز
شكاك ها: از اين مي‌ترسند كه اگر كاري را درست يا بي‌عيب و نقص انجام ندهند، مجازات مي‌شوند.
شمارشگر‌ها و برنامه ريزها: دائما به نظم و ترتيب فكر مي‌كنند و ممكن است درباره‌ي اعداد، رنگ‌ها يا ترتيب‌هاي خاص، خرافاتي در ذهن داشته باشند.
ذخيره ساز ها: از اين مي‌ترسند كه چيزي را دور بيندازند، مبادا دوباره به آن احتياج پيدا كنند. آنها به طور وسواس‌گونه، چيزهايي را كه نياز ندارند يا استفاده نمي‌كنند، ذخيره (احتكار) مي‌كنند.
دلايل وسواس شستشو
نظافت و رسيدگي به بهداشت فردي يكي از مهم‌ترين عوامل پيشگيري از بيماري ها است، اما اگر حساسيت نسبت به تميزي به شكل افراطي در بيايد، فرد دچار وسواس مي‌شود. در صورتي كه در طول روز وقت زيادي را صرف شستن دست ها و وسايل تان مي‌كنيد و با اين وجود، همچنان فكر مي كنيد كه دست ها و وسايلتان كثيف هستند، احتمالا دچار اختلال وسواس شستشو شده ايد.
وسواس شستشو چيست؟
Germaphobia يا همان ترس از كثيفي، اغلب منجر به شستن بيش از حد دست مي‌شود. در اين نوع اختلال فرد تصور آلودگي و كثيفي دارد و به طور مرتب به شستشو مي پردازد. افرادي كه دچار وسواس شستشوي دست هستند، در واقع دچار ترس از آلودگي مي‌باشند و اغلب دست‌ها را به طور مكرر شستشو مي دهند.
راه هاي كلي براي جلوگيري از وسواس:
ورزش كنيد
ورزش يك روش طبيعي و بسيار مؤثر در كاهش اضطراب است. با ورزش مي‌توان نشانه‌هاي OCD را به وسيله‌ي تقويت سيستم عصبي كنترل كرد تا هنگام بروز وسواس فكري و عملي، به ذهن‌تان تمركز دوباره بدهيد. براي اينكه از بيشترين مزاياي ورزش بهره ببريد، سعي كنيد اغلب روزها، ۳۰ دقيقه يا بيشتر، تمرين‌هاي هوازي (ايروبيك) را انجام بدهيد. تأثير چند جلسه تمرين ده دقيقه اي مي‌تواند مشابه يك جلسه تمرين طولاني باشد، به ويژه اگر حين تمرينات، تمركز داشته باشيد.
خواب كافي داشته باشيد
اضطراب و نگراني نه تنها باعث بي‌خوابي مي‌شود، بلكه كمبود خواب هم مي‌تواند افكار و احساسات اضطراب‌آور را تشديد كند. وقتي به اندازه‌ي كافي بخوابيد و استراحت كنيد، حفظ تعادل احساسي بسيار آسان‌تر خواهد بود. خواب كافي يك عامل كليدي در برطرف كردن اختلالات اضطراب از قبيل OCD است.
براي مديريت و كاهش استرس و اضطراب به شما استفاده از دوره هاي مديريت استرس و مديريت اضطراب را پيشنهاد ميدهيم.
و بدانيد موفق ترين درمان وسواس به كار بردن تركيب دارو درماني و روان درماني است. گاهي افسردگي يا يك بيماري ديگر علاوه بر اختلال وسواس در فرد وجود دارد و درمان آن بيماري، به كنترل وسواس بسيار كمك مي‌كند. پيدا كردن درمان ايده آل براي هر فرد مبتلا به بيماري وسواس هميشه راحت نيست و گاهي بايد چندين و چند بار به همان پزشك متخصص اعصاب و روان مراجعه كنيد.
راه هاي درمان وسواس شستشو :
تهيه فهرستي از محرك ها
اولين قدم در كنترل و درمان وسواس شستشو، شناسايي افكار يا موقعيت‌هايي است كه موجب تحريك وسواس در فرد مي‌شود. به همين منظور، فهرستي از عوامل محركي كه هر روز با آنها مواجه هستيد را تهيه كنيد و ميزان ترس و اضطراب خود در مواجه با اين افكار و موقعيت‌ها را تعيين كنيد.
از ترس هايتان دوري نكنيد
دوري از موقعيت هايي كه افكار وسواس‌گونه‌ي شما را تحريك مي‌كنند شايد كار هوشمندانه اي به نظر برسد، اما هر چه بيشتر از اين موقعيت ها دوري كنيد، براي شما ترسناك تر مي‌شوند. به جاي دوري از آن افكار، خودتان را در معرض محرك هاي OCD قرار بدهيد، سپس سعي كنيد در برابر تمايل به انجام الگو هاي مكرر و وسواس گونه رفتاري مقاومت كنيد يا آنها را به تأخير بيندازيد. اگر مقاومت، كار بسيار سختي است، سعي كنيد زماني را كه صرف انجام الگو هاي مكرر رفتاري مي‌كنيد، كاهش دهيد.
از روش ERP استفاده كنيد
براي درمان وسواس شستشو، از شما مي خواهد كه خود را به طور مكرر در معرض منبع وسواس خود قرار دهيد و سپس از كمي از رفتارهاي اجباري كه معمولا انجام مي دهيد، براي كاهش اضطراب خودداري كنيد. براي مثال اگر شما يك شوينده دست اجباري هستيد، اين مي تواند به معناي دست زدن به درب در يك سرويس بهداشتي عمومي باشد و سپس به خود اجازه ندهيد كه دست هاي خود را بشوييد. همانطور كه با اضطراب نشسته ايد، اشتياق براي شستن دست ها به تدريج به تنهايي شروع به از بين رفتن مي كند. با اين روش، خواهيد آموخت كه براي خلاص شدن از اضطراب خود و درمان وسواس شستشو نيازي به مراسم نداريد و بر افكار وسواسي و رفتارهاي اجباري خود كنترل داريد.
شما در داشتن چنين افكار وسواس گونه اي تقصيري نداريد
اگر شما داراي وسواس فكري شستشو هستيد بهتر است درك كنيد كه بر افكارتان كنترلي نداريد و مسئول افكارتان نيستيد و تنها بر رفتار خود كنترل داريد و از طريق كنترل رفتار، افكار مزاحم و ناخواسته نيز مي توانند تغيير كنند.
نتيجه گيري :
در اين مقاله سعي كرده ايم تا به شما با ارائه راهكارهايي درخصوص درمان وسواس شستشو كمك كنيم. براي كمك به سهولت درمان شدن اين اختلال، استفاده از دوره هاي رهايي از ترس و مديريت اضطراب را پيشنهاد ميكنيم.
برچسب: وسواس،
ادامه مطلب